NASH DOM IMPRESSIES VAN DEELNEMERS
Het ‘Nash Dom’- zomerkamp 2005
Op 8 augustus keerden de 14 Nederlandse kinderen en hun begeleiders en stagiairs op Schiphol terug uit Moskou na een gloeiend heet zomerkamp aan de Zwarte Zeekust; 2100 km ten zuiden van Moskou en een treinreis van 38 uur. Vele lezers van het Kleine Korczak Bulletin kennen inmiddels de verhalen van dit internationale zomerkamp voor gehandicapte en niet-gehandicapte kinderen uit Rusland en Nederland. Sinds 1995 organiseert de Nederlandse Janusz Korczak Stichting de Nash Dom kampen samen met de Korczak vrienden uit Moskou (‘Nash Dom’ Youth Center Moscow). Kenmerkend voor deze kampen is de integratie van visueel gehandicapte kinderen met ziende kinderen, het samenleven van twee zeer verschillende culturen en het samen optrekken van jonge en oudere kinderen. De pedagogische rode draad in het kamp is het recht van het kind op respect en het recht te zijn zoals je bent. Kinderen voelen zich gewaardeerd en gerespecteerd.
De ontwikkeling van de Nash Dom kampen en het achterliggende concept kunt u vinden in het jubileumboek ‘Jij en ik en wij samen’, 10 jaar samen onderweg. (te bestellen via e-mail info@korczak.nl Prijs € 10, opbrengst komt ten goede aan het Nash Dom project).
Hoe beleefde ik het Nash Dom-kamp
door: Floor Bakker; 19 jaar stagiaire
Drie dagen na aankomst in Amsterdam, kom ik eindelijk op het punt dat de meeste indrukken verwerkt zijn en enigszins logisch gerangschikt in mijn hoofd liggen. Eindelijk weer een beetje ‘gereacclimatiseerd’ en uitgerust, is het tijd om verslag te doen van mijn avonturen in mijn allereerste Nash Dom zomerkamp.
Na alle wilde en enthousiaste verhalen van Stefan en Carlo, twee Nash Dom veteranen, was ik erg nieuwsgierig geworden en besloot ik ook een keer mee te gaan. Ik wilde niet direct als begeleider aan het werk en heb er daarom voor gekozen als stagiaire deel te nemen. Ik had weinig expliciete verwachtingen van het kamp of van het werk als stagiaire, ik zou wel gewoon afwachten wat me overkomen zou. Alhoewel, op Schiphol begon ik toch wel een beetje nerveus te worden.....
Na het bezichtigen van Moskou kwam al snel het seminar voor de begeleiders, waar ik mijn twee collega’s voor het eerst ontmoette. Toen begon het kamp wel erg dichtbij te komen en begonnen de zenuwen echt te werken. Gelukkig klikte het direct met Igor en Oksana. De volgende dag op het station ontmoette ik ook mijn/onze kinderen en was het kamp officieel van start gegaan.
Over mijn eerste Nash Dom kamp zijn vooral een heleboel positieve dingen te vermelden. Ik was met name positief verrast door de sfeer die in het kamp heerst. Mede door het bestaan van de zogenaamde sbor’s (bijeenkomst voor het hele kamp om 20.00, waarbij in een kring liedjes worden gezongen, mededelingen worden gedaan en men de kans heeft iemand anders te bedanken voor iets dat hij/zij gedaan heeft) en svetska’s (bijeenkomsten voor de familie of voor het hele kamp, vaak ’s avonds), heerst er een hele fijne atmosfeer in de groep. Ik had heel sterk een groepsgevoel. Dit komt natuurlijk ook doordat alle mensen die met de Nash Dom kampen te maken hebben zulke fantastische mensen zijn!
Tijdens het kamp ben ik echter ook tegen een aantal problemen opgelopen. Het eerste en grootste probleem was duidelijk het taalprobleem. Doordat ik geen Russisch spreek, verliep de communicatie soms moeizaam, zowel met de kinderen als met mijn medebegeleiders. De truc is echter hier creatief mee om te gaan, dan kom je er wel uit en kun je zelfs de humor er wel van inzien. Ten tweede vond ik het vaak moeilijk om om te gaan met het feit dat ik soms geen idee had wat er te gebeuren stond. Door de chaos tijdens planjorka’s en wederom het taalprobleem (de, overigens goede en zeer welkome, vertaling van Reina en anderen was door de snelheid van discussies soms moeilijk te volgen), wist ik soms niet wat mij en de kinderen te doen stond. Hierdoor had ik soms het gevoel achter de rest aan te hobbelen en geen echte verantwoordelijkheden te hebben. Gelukkig gaf Oksana altijd goede uitleg en gaf ze me taakjes, zodat ik me wel een volwaardig begeleider voelde.
Het feit dat ik stagiaire was heeft me veel goed gedaan. Het zijn van een stagiair houdt in dat je in wezen dezelfde verantwoordelijkheden hebt als een ‘echte’ begeleider, maar dat je iedere dag een uurtje met alle andere stagiairs bij elkaar komt om dingen te bespreken en oefeningen te doen. Ik denk dat ik van deze bijeenkomsten veel heb geleerd, ook al waren ze qua tijd vaak moeilijk in te plannen. Ik voelde veel support van de stagiairbegeleiders Theo en Reina en dit gaf me vaak net dat ene steuntje in de rug wat ik nodig had.
Al met al heb ik een fantastische tijd gehad in het kamp, ik heb veel ervaring opgedaan, veel nieuwe mensen leren kennen, veel geleerd en heel veel lol gehad. Ik kan het iedereen aanraden mee te gaan en denk dat deelname aan dit kamp voor mij persoonlijk ook voor herhaling vatbaar is. Misschien niet direct volgend jaar, maar ooit. Mensen van Nash Dom: heel erg bedankt voor alles!
Wat ik vond van het Nash Dom-kamp
Door: Helena Vis
14 juli 2005. We stappen in het vliegtuig en het avontuur begint. De eerste zin die ik in mijn dagboek schrijf is: ‘Ik zit nu in het vliegtuig tussen 2 russen ingeklemd, te luisteren naar mededelingen waar ik geen zak van versta en waarvan in de helft van de tijd niet eens weet of ze Russisch of engels praat en ben me ondertussen aan het afvragen wat ik in hemelsnaam moet doen als ik straks zo misselijk ben dat ik moet kotsen in een zakje, wat ik niet heb’.
Een paar uur later worden we hartelijk ontvangen in het gastgezin. Mijn eerste indruk van Moskou: een ontzettend grote stad met veel te veel flats, maar hele aardige mensen.
En dan, in de trein, leer ik mijn ‘familie’ *) kennen. Ik ben heel erg blij als ik hoor dat ik bij Stefan en Laura in de familie zit, maar voor de rest zegt het me nog niet zo veel. Het Nederlandse deel voelde op dat moment voor mij wel meer als een familie dan mijn eigen ouders, maar pas later ben ik gaan beseffen hoeveel zowel de Nederlanders als de Russen voor mij betekenden. Trouwens niet alleen uit mijn eigen familie. Ook de kinderen uit mijn familie van de dag van het zelfbestuur en nog een paar anderen, waaronder my very, very, very big friend Timur zijn heel belangrijk voor mij geworden. En natuurlijk de Nederlandse groep: mijn oude, wijze oom Carlo, mijn ex-pappa Ko, mijn engel Christiaan en de rest.
De dagen die ik het leukst vond waren de Hollanddag. Jammer dat we de voetbalwedstrijd met 4-1 verloren, maar de polonaise, de 9-stedentocht en de show voor vrouw Antje waren heel erg leuk. De jaarmarkt gewoon lekker kunnen doen waar je zelf zin in had. De hike was meer een picknick, maar desondanks vond ik het leuk. En de excursies, weliswaar waren de grotten waarvoor we hadden gekozen niet zo spectaculair, maar de rest was erg leuk.
Ook heb ik erg veel lol gehad om het bedenken van wraakacties op Carlo nadat hij mij in zee had gegooid of nadat ik tot mijn stomme verbazing ontdekte dat ik ineens geen beddengoed meer had. Toch was het hoogtepunt van de dag voor mij meestal wel de Sbor **): even met zijn allen bij elkaar liedjes zingen. Nu ik thuis ben maak ik iedereen gek door om 8 uur ‘Het is een nacht’ te gaan zingen of een poging te doen me enkele woorden van een Russisch liedje te herinneren. Voordat ik het wist was het alweer bijna afgelopen en was het bedankdag. Ik was blij verrast toen ik las wat voor lieve dingen mensen voor mij hadden opgeschreven.
En dan sta je een paar dagen later ineens op het vliegveld afscheid te nemen van iedereen. Ik vond het een geweldig kamp en ik wil volgend jaar zeker weer mee!
*) In het kamp leven de kinderen met twee of drie begeleiders in een zogenaamde familiegroep de leiding zijn de ‘ouders'.
**) Sbor is de dagelijkse biieenkomst met alle kinderen en leiding in een grote kring. Er worden mededelingen gedaan, mensen bedankt en er wordt veel gezongen.
Het Nash dom Kamp, Mariya Klimyuk (11 jaar) Kiev, Oekraine
Ik ben in 2004 naar het Nash dom kamp geweest. Ik vond het heel erg leuk om vakantie te vieren in het Nash dom kamp, omdat we veel spelletjes speelden en veel verschillende concoursen en feestdagen vierden.
Ik hou heel erg van hike's. De hike naar het eiland vond ik daarom prachtig! En ik vond het fijn dat de candlelights (groepsbijeenkomsten) in de buitenlucht waren.
Ik vond het niet zo leuk dat we maar weinig naar het strand gingen, en dat we niet op excursie zijn geweest.
Mijn voorstel:
- Niet altijd dezelfde spelletjes spelen, maar ook andere nieuwe interessante spelletjes.
- Opwarmen voor aanvang van een spel. Wij waren vaak niet opgewarmd, waardoor het gebeurde dat er blessures aan benen of andere lichaamsdelen ontstonden.
- Voor meer afwisseling, niet alleen spelletjes per familiegroep spelen. Maar vaker gemixd met andere groepen.
- Enkele excursies zodat we de omgeving beter leren kennen, en het stadje kunnen bezichtigen.
Een stap verder, door Julia Tchikhatcheva
We zitten eindelijk in de trein (na een tweedaagse tropische regen) - droog en gezellig. Ik voel me wat ontspannen: het drie weken durende kamp is achter de rug. Ik loop door onze twee wagons (108 plaatsen) om de enquêtes over het kamp te verzamelen. Ik ben blij dat we nog 36 uur bij elkaar kunnen blijven; een beetje evalueren en ook gewoon genieten: kletsen, liedjes zingen, spelletjes doen...
Het is een bijzonder kamp geweest. We konden de >Nash Dom= tradities behouden, en dat was niet vanzelfsprekend, omdat het kamp niet zo makkelijk was.
Toen men mij vroeg om dit kamp te leiden, heb ik meteen naar de lijst met begeleiders gevraagd. Ik was zeer verbaasd om veel namen van onze ex-jongeren als nieuwe begeleiders te zien (ze waren 18-19 jaar oud). Gelukkig (dacht ik) waren er ook een paar ervaren volwassenen bij. Ik vond het spannend maar ook een beetje eng (nu kan ik dat eerlijk zeggen) om met zoveel jonge leiding ongeveer 80 kinderen onder mijn verantwoordelijkheid te hebben.
Nu zijn we dus op de terugreis naar Moskou en ik lees de enquêtes van de kinderen. Op de vraag "wie waren in dit kamp voor jou de drie belangrijkste mensen", schreef bijna iedereen "mijn pappa en mamma" (dus groepsbegeleiders). Mijn jonge collega's hebben zich inderdaad goed voorbereid op het werk met kinderen: ze hebben veel gelezen, aan een paar seminars in Moskou deelgenomen, en hun eigen ervaring uit voorgaande jaren gebruikt, toen ze groepsdeelnemers in ons kamp waren. Ik was vaak onder de indruk hoe ze met kinderen omgingen.
Vera, Kostja en Igor (Vampir voor z'n vrienden) hebben sinds de treinreis naar het Zuiden veel met hun groep gedaan: ze brachten steeds jongeren samen voor gesprek, spelletjes etc. Die vonden dat zo gezellig dat ze zelfs niet naar de disco wilden (en dat op hun leeftijd - 14-15 jaar!) Natuurlijk was niet alles ideaal, er waren ook veel problemen: hoe moet je met jongeren omgaan als ze slechts 1 of 2 jaar jonger zijn dan jij? En hoe moet je reageren als een meisje uit jouw groep op jou verliefd wordt? Eén van de moeilijkste problemen van dit jaar was dat vele begeleiders vrienden in het kamp hadden, die door hun leeftijd nog als jongeren in de groep zaten. Hoe kan je je eigen vriend naar bed sturen? Moet je iets tegen de hoofdleiding zeggen als je hem met een flesje bier ziet?
Soms moet je een compromis zoeken: het was duidelijk dat het kamp maar 3 weken duurde en je wilt de relatie die je met elkaar buiten het kamp hebt niet in gevaar brengen. We vierden iets na 12 uur 's nachts op het strand met begeleiders. Het was eén van de laatste dagen. Slava (16 jaar), broer van Sveta (begeleidster) en vriend van Naïl (ook begeleider) vroeg of hij er ook bij kon zijn. Volgens de regels moest hij naar bed. Maar soms moet je iets tegen de regels in doen. Hij bleef bij ons.
Als leiding vonden we het heel belangrijk dat jongeren in het kamp ook een actieve rol kunnen spelen. Daarom hebben we na een paar dagen de oudere jongeren (14-17 jaar) voor een gesprek uitgenodigd en gevraagd hoe ze de sfeer in het kamp vonden. En toen ze begonnen te zeuren dat er voor hun leeftijd niet zo veel gebeurde in 't kamp, de Korczaksfeer ontbrak of dat ze de oude leiders misten, hebben we hen geconfronteerd met de vragen: Wat doen jullie zelf in het kamp? Wat zou je willen doen? Weten jullie dat de sfeer van 't kamp ook van jullie afhangt? Dat was een noodzakelijk gesprek en we lieten de jongeren zien dat we hun hulp echt nodig hadden.
Ik denk nu, achteraf, dat er vroeger nooit zoveel door jongeren gedaan werd als juist dit jaar: met kleine kinderen naar het strand en de douche gaan, met hen spelen, hun kleren wassen, de kamers helpen opruimen, een trektocht voor hen organiseren etc. Als de begeleiders ziek of vrij waren konden jongeren een dag lang hun plaats innemen en dan 's avonds ook naar de vergadering komen (vooral op dat laatste waren ze heel trots).
De muurkrant werd dit jaar helemaal door jongeren gemaakt. Ik moet toegeven dat ze dan een paar dagen om 3 uur 's nachts naar bed gingen om het karwei af te maken. Maar dat was de moeite waard, want de volgende ochtend waren ze trots en tevreden toen ze hun eigen werk zagen en van iedereen complimenten kregen.
Het Korczakseminar, wat door Theo Cappon voor begeleiders en jongeren tijdens een paar middagen werd georganiseerd, liet ons de ideeën van Korczak zien en legde een verbinding met ons eigen kamp (Theo vertelde o.a. iets over Korczaks ervaringen tijdens de zomerkolonies aan het begin van deze eeuw). Tijdens deze drie seminar-middagen kwamen ook de jongeren met hun ervaringen aan het woord.
Aan het eind van het kamp hebben we weer een gesprek met de jongeren gehad. Niet iedereen was helemaal tevreden, maar ze klonken veel positiever dan in de eerste week. Het kamp was ook nog op een andere manier niet gemakkelijk. Waarom? We zaten op een groot terrein samen met een ander kamp, dat nog steeds heel 'communistisch' bleek te zijn. Ze hebben wel de kleur van hun sjaaltjes van rood naar geel veranderd, maar hun manier van denken bleef nog 'rood'. Kinderen in dat kamp hadden helemaal geen vrijheid. We organiseerden een disco en één Nederlandse jongen had een meisje uit dat kamp uitgenodigd, maar haar begeleiders gaven haar geen toestemming, ze moest het programma van haar eigen kamp volgen.
Het was moeilijk voor ons omdat de leiding van het 'rode' kamp wilde dat we onder hun leiding werkten. Het was vroeger een groot pionierkamp voor 400 à 500 kinderen, maar door geldtekort zijn ze genoodzaakt een deel van het terrein en de gebouwen te verhuren aan andere organisaties. Maar ze kunnen er absoluut niet tegen dat anderen op een andere manier werken en bv kinderen meer vrijheid en verantwoordelijkheid geven. We moesten als "Nash Dom"-kamp echt vechten voor onze plaats en rechten. Dat kostte veel tijd, energie en geduld.
En dan hadden we nog de problemen met ziekten. Een moeilijk klimaat (heel heet), ander eten, ander ritme - alles speelde een rol. Er was genoeg werk voor onze eigen dokter Julia en voor de officiële arts van het terrein. Maar ook voor de begeleiders - ze moesten soms ook als verpleegster of verpleger werken. Gaandeweg het kamp, toen iedereen gewend was, verdwenen deze problemen gelukkig.
We zitten nu in de trein. Het kamp is afgelopen - we zijn één stapje verder. Morgenochtend komen we aan in het Kurskstation in Moskou, een laatste lied zal gezongen worden en de laatste adressen worden opgeschreven en dan ... tot volgend jaar!
HET VERHAAL VAN JAN VAN EEKEN.
Op 4 augustus vertrokken we vanuit Moskou om 38 uur later, na een schitterende reis van 2000 kilometer met de trein en bus aan te komen in het vakantiekamp 'Chaika' ,vlakbij het piepkleine dorpje Galoebitskaya aan de Zee van Asow in Zuid-Rusland. De structuur van het kamp was bijna hetzelfde als in de voorgaande jaren. Je leefde in kleine familiegroepen, bestaande uit 8 tot 12 op leeftijd geselecteerde kinderen en 2 of 3 begeleiders. (papa's en mama's). Ik zat in een 'familie' met twee Nederlanders en zes Russen. Er waren vrijwel geen taalproblemen omdat veel Russen van mijn leeftijd ( 17/18 jaar) goed Engels spraken en mijn 'mama' Reina het Russisch vloeiend beheerst.
Er waren in het kamp veel workshops waar iedereen vrijwillig aan deel kon nemen, zoals schilderen op hout, gitaarlessen, baseball, dans, touwvlechten, etc. Daarnaast hadden we speciale dagen: de Hollandse dag, de herinneringsdag aan Korczak, het carnaval en de verjaardag van het 'Nash Dom'. Heel leuk vond ik de 'hike' ( trektocht met overnachting in tenten). Na 11 kilometer lopen door het mulle zand met zware rugzakken, kwamen we op de plek waar we bleven overnachten. Terwijl de jongens uitrustten van het dragen van de zware tassen en rugzakken (de meisjes hoefden bijna helemaal niets te dragen; het woord emancipatie kennen ze volgens mij in Rusland niet), begonnen de meisjes met eten koken.
Toen plotseling Irina Demakova, onze 'Mama Korczaka', ook nog als verrassing uit Moskou arriveerde en onze 'hike'-plek bezocht was het feest compleet. Zoals altijd werd er veel gitaar gespeeld en gezongen in het kamp. Ook de Korczak-seminars van Theo Cappon waren zeer leerzaam en interessant.
Toen we na de lange, maar gezellige, treinreis weer terug waren in Moskou, hebben we op het perron van het Kurskstation in een grote kring als groep afscheid genomen. Ik hoop dat ik al die mensen volgend jaar weer terug zie, want na twee keer deelname ben ik me echt thuis gaan voelen in 'Nash Dom'. Al met al was het een schitterende ervaring en ik heb een hoop geleerd.
Nash Dom 2002: impresssie van een stagiaire
Op 13 juli jongstleden was het weer zover. 14 jongeren en leiding vertrokken vanaf Schiphol naar Rusland, waar voor de tiende keer het internationale zomerkamp "Nash Dom" werd gehouden. Kinderen en begeleiders leefden 3 weken op een Korczakiaanse wijze met elkaar samen in een vakantiekamp in Mstjora, ongeveer 300 kilometer ten oosten van Moskou. Het was zoals elk jaar een fantastische groep die bestond uit 115 kinderen en begeleiders uit compleet verschillenden culturen en leefstijlen. Het kamp verliep erg goed. Er werden leuke workshops gegeven en het programma was prima. Maar aan het einde van de drie weken merkt je goed dat de lange intensieve dagen en het korte slapen hun tol begonnen op te eisen. Ook was het jammer dat Irina Demakowa, de oprichtster van Nash Dom door ziekte helaas maar enkele dagen kon komen. De Nederlanders werkten goed met de Russische groep samen, hoewel het taalprobleem voor een paar mensen problemen gaf. Grotendeels in de communicatie naar de kleinste (Russische) deelnemers.
De paar dagen in Moskou na het kamp waren ook geweldig. Het afscheid kwam op 6 augustus. Toen zongen we op de Moskouse luchthaven Sjerimetiwo ons laatste lied en stapten we in het vliegtuig naar huis... Ik denk dat ik namens iedereen spreek, als ik zeg dat het een goed kamp was waar we veel van geleerd hebben. Namens de Nederlandse deelnemers wil ik Reina van den Heuvel, één van de twee hoofdsleidsters en leidster van de Nederlandse groep, hartelijk bedanken voor haar geweldige leiding.