Reacties in de Media

In de Graafsche Courant verscheen het volgende artikel, met toestemming van journaliste Kitty de Hesse kunt u dit lezen op deze website.

Graafse Karel Kranenborg bezocht via de Janusz Korczak Stichting een Russisch zomerkamp

”Eerlijk gezegd heb ik best een beetje heimwee”

(Door Kitty de Hesse)

GRAVE - ”In de levensloop van mensen zijn kinderjaren als bergen waaruit de rivier van het leven haar begin, haar loop en haar richting neemt.” Een uitspraak van de Pools-Joodse kinderarts en pedagoog Janusz Korczak die tot aan zijn dood in Warschau een weeshuis leidde. Hij introduceerde opmerkelijke opvoedkundige ideeën die heden ten dage nog steeds van grote betekenis zijn. In zijn nagedachtenis wordt er nu alweer dertien jaar lang ieder jaar een speciaal zomerkamp georganiseerd, het Nash Dom-project. Hier kunnen Russische en Nederlandse gehandicapte en niet-gehandicapte kinderen drie weken terecht. De Graafse Karel Kranenborg ging dit jaar voor het eerst.

”Het is echt ontzettend leuk”, steekt Karel enthousiast van wal. Hij kan uren praten over zijn Russische ervaringen en alle redenen waarom hij volgend jaar dolgraag terug zou willen. In zijn relaas, doorspekt met zo her en der een Russisch woordje, lijkt de Karel van vóór het zomerkamp volgens zijn moeder nog een stuk kinderlijker. Maar nu moet ze zelfs even wennen aan de zelfstandigheid die Karel laat zien.

Doel

En die zelfstandigheid, die positieve omgang met elkaar, dát is een van de doelstellingen van de Janusz Korczak Stichting. De Nederlandse tak ervan is in 1982 opgericht en heeft als doel om de kennis van het leven en het werk van Janusz Korczak te verbreiden. Het tweede doel is om initiatieven en activiteiten op te richten die Korczaks ideeën over opvoeding en de rechten van het kind concretiseren.

Eén van die concrete dingen is het jaarlijkse zomerkamp. Karel hoorde ervan via de moeder van een meisje in zijn cursusklas bij Sensis. Karels moeder hoorde ervan en moedigde haar zoon aan om te gaan. Daarom ging Karel naar een bijeenkomst in Amsterdam om andere kinderen te ontmoeten die ook naar het zomerkamp wilden. Het klikte en Karel besloot te gaan. Omdat het zomerkamp laagdrempelig is, viel het met de kosten ook nog mee. De kinderen betalen zelf de reis. Hun visa's worden voor hun geregeld en omdat er ook nog eens subsidie aan te pas komt, kon karel voor een kleine zeshonderd euro drie weken naar Rusland.

Leuk

”En ik heb het ontzettend leuk gehad. Ik ben nu pas een dag thuis en ik heb nu al heimwee. Ik wil ook echt graag terug volgend jaar”, klinkt het vurig. ”We deden ook zoveel. De eerste twee dagen in Moskou werden we ondergebracht bij gastgezinnen. Dan zie je ook meteen wat van Moskou zoals het Rode Plein. Daarna zijn we per trein die 26 uur duurde naar het zuiden van Rusland gegaan. We kwamen in een oud hotel uit de communistische tijd, vlakbij Jeisk.”

Plezier

Er brak een tijd aan van veel sport, spel, cultuur en plezier. Er werden speciale themadagen georganiseerd, zoals bijvoorbeeld de dag van de Feestdagen, de Dag van Janusz Korczak, de Dag van de Liefde en de dag van de Verjaardag van het kamp. Iedere ochtend werden de kinderen wakker gezongen door de corvee-familie. Hoewel de dagen redelijk gestructureerd verliepen was er genoeg ruimte om te relaxen. Lekker op het strand -het was er rond de 36 graden- en in het gebouw zelf. Er waren ook veel gezamenlijke activiteiten. Eén keer maakten ze allemaal een hike op een eilandje,'Lekker spannend', en gaf Karel zelf een judo-work-shop. Maar er werd ook vooral gepraat en gezongen. Dat gebeurde ook tijdens het afscheid van elkaar op Schiphol. Innig omarmd zong de groep afscheidsliedjes. Volgens Karels moeder een aandoenlijk gebeuren.

Kinderen

”Kinderen zijn volwaardige mensen”, zei Janusz Korczak ooit. Maar wie is deze Pools-Joodse pedagoog en kinderarts en kinderboekenschrijver? Korczak leefde van 1878 tot 1942. Vanaf 1912 leidde hij een weeshuis in Warschau. Toen in 1942 zijn weeskinderen met hun opvoeders door de nazi's naar Treblinka werden gedeporteerd, weigerde hij hen in de steek te laten en onderging hij hetzelfde lot. Maar zijn stem leeft voort.

Korczak had praatjes voor de Poolse radio gehouden, sprak met de opvoeders in zijn weeshuis, verzorgde colleges en publicaties waarin hij benadrukte dat het kind geen mens wordt, maar al een mens is. Centraal stelde hij het respect voor het kind. Respect zoals het kind is, zijn bezit, keuzes en zwakheden. Als géén enkel ander opvoeder of pedagoog voor hem heeft hij dit grondbeginsel in de praktijk gebracht.

Theorie

In zijn omgang met het kind schoof hij vaak een theorie terzijde, maar nooit het kind voor hem of het kind in hem. Hij had respect voor het kind in iedere levensfase, was vóór een gelijkwaardige relatie tussen volwassene en kind, vond dat het kind het recht had te zijn zoals het is, het recht op de dag van vandaag moest hebben en recht had op een eigen ontwikkeling. Om in het weeshuis het kind te beschermen werd er ook een kinderrechtbank opgericht die over zowel kinderen als volwassenen recht sprak.