Janusz Korczak Tentoonstelling

Een tentoonstelling over het leven en werk van Janusz Korczak is een hachelijke onderneming, omdat door de beperking in ruimte een keus gedaan moet worden. Welke elementen zijn essentieel en welke zijn van secundair belang? Een tweede risico schuilt in de keuze van de teksten; worden zijn opvattingen en ideeën recht gedaan? De samenstellers van deze overzichtstentoonstelling menen dat beelden en teksten een betrouwbaar beeld geven van Korczaks werkzaamheden en zijn gedachtengoed.

• We beogen met deze expositie de mens Janusz Korczak uit de onbekendheid te halen. Daar zijn een aantal redenen voor: Door zijn leven en werk geldt Korczak als een van de bekendste persoonlijkheden van deze eeuw. Hij was een Pools-Joodse kinderarts, pedagoog en schrijver. Van 1912 tot 1942 leidde hij een Joods weeshuis in Warschau. Samen met zijn medewerkers en kinderen werd hij op 6 augustus 1942 naar Treblinka weggevoerd
• Als we luisteren naar Korczaks ideeën over opvoeding en zien hoe hij deze in zijn weeshuis in praktijk heeft gebracht en als we vooral ontdekken hoe Korczak dagelijks op de bres gestaan heeft voor de Rechten van het Kind en het respect voor kinderen, moeten we concluderen dat niets van dat alles aan betekenis heeft ingeboet. Met andere woorden, Korczaks ideeën zijn ook in onze tijd springlevend en verdienen een grotere bekendheid
• De wijze waarop Korczak letterlijk zijn kinderen tot de dood is trouw gebleven in de helse situatie van het ghetto, doet ons beseffen waar racisme en anti-semitisme toe kunnen leiden. Helaas is in onze huidige tijd ook die bedreiging weer volop aanwezig. Korczak kan ons een inspiratie geven om als volwassenen respectvol met elkaar en met kinderen om te gaan

Met financiële hulp van het Prins Bernhard Fonds kon de Janusz Korczak Stichting in 1992 een geheel nieuwe, mobiele tentoonstelling inrichten. De oude tentoonstelling heeft jaren op vele plaatsen in Nederland zijn dienst gedaan. Na de ingebruikname, in het voorjaar van 1984 in de Synagoge van Groningen, was hij in de jaren daarna op vele plaatsen te zien: in bibliotheken, opleidingen voor leraren, universiteiten, etc. Kortom een groot succes.

De 'nieuwe' tentoonstelling, bestaande uit 14 dubbel-panelen, aangevuld met een interessante literatuurtafel, is inmiddels niet alleen in Nederland een groot succes, maar is ook regelmatig in het buitenland. Inmiddels zijn alle teksten in het Frans, Engels en Duits beschikbaar.

Voor bezoekers van de tentoonstelling is er een catalogus samengesteld met foto's en teksten die een goed beeld geven van het totale overzicht.

De tentoonstelling bestaat globaal uit de volgende onderdelen:

• Korczaks leven en activiteiten tot aan de Eerste Wereld Oorlog
  • Een uitgebreide tijdtafel, beelden uit Warschau van deze eeuw en opnamen uit de zomerkampen, waar Korczak intensief bij betrokken was.
• De oprichting van het weeshuis 'Dom Sierot' in 1912
  • Veel foto's van kinderen, medewerkers en natuurlijk het dagelijks leven in het weeshuis. Oud-pupillen komen aan het woord en de bijzondere positie van Stefania Wilczyñska, Korczaks naaste medewerker, wordt belicht.
• Beelden van het weeshuis 'Nasz Dom'
  • Opgericht na Korczaks terugkeer van Kiev, waar hij als arts-officier gelegerd was. We zien de beroemde Krochmalnastraat vergezeld van een aantal levendige herinneringen van Isaac Bashevis Singer, geboren en getogen op no 10. Korczaks aanklacht tegen de maatschappij en het onrecht wat kinderen wordt aangedaan vormen een essentieel onderdeel in dit gedeelte van de tentoonstelling.
• De kinderkrant (de Kleine Revue)
  • Foto's en origineel materiaal uit de periode dat Korczak de kinderkrant (de Kleine Revue) leidde.
• Montessori, Pestalozzi, Tagore en Tolstoj
  • Foto's van voorbeelden van Korczak, die hem beinvloed hebben of waarover hijzelf uitspraken gedaan heeft.
• Uitvoerig wordt de Ghetto-periode in beeldgebracht
  • Het onmenselijke leed, de transporten en tenslotte Korczaks laatste gang met de kinderen en medewerkers.
• Herinneringen en monumenten
  • Enkele panelen zijn gewijd aan de herinneringen, zoals die vorm kregen in monumenten, teksten, kindertekeningen, haiku's, e.d.
• Kinderen nu
  • Met opzet zijn er onderdelen in de tentoonstelling opgenomen die de situatie van kinderen op dit moment laten zien. Hoe het staat met de rechten van het Kind? Hoe gaan volwassenen nu met kinderen om? Waar kunnen de kinderen hun gelijk, hun recht halen?
• Korczak als auteur
  • Er zijn enkele panelen die laten zien hoe veelzijdig Korczak als auteur was: toneelstukken, kinderboeken, pedagogische werken, etc.
• 'We geven jullie niets ...'
  • De tentoonstelling eindigt met de tekst die Korczak zijn kinderen meegaf als ze het weeshuis verlieten.

Als rode draad door de hele tentoonstelling lopen de vele uitspraken die Korczak gedaan heeft over de opvoeding en de gelijkwaardigheid van volwassenen en kinderen. Aan de tentoonstelling is ook een boekenkoffer toegevoegd, zodat indien gewenst ook een literatuurtafel ingericht kan worden.

Voor informatie over het huren van de tentoonstelling kunt u dit aanvragen via 'Informatie' of contact opnemen met het secretariaat van de Janusz Korczak Stichting.

De 'huur' bestaat uit de vervoerkosten van de panelen en een vrijblijvende gift aan de Stichting. De 14 schakelbare panelen zijn 70cm x 70cm en zijn in een middelgrote personenauto te vervoeren.